Znaczenie aktywności fizycznej w kontekście zdrowia dziecka w wieku przedszkolnym
Aktywność fizyczna jest ważna dla zdrowia każdego człowieka. Nie tylko zapobiega otyłości, ale także wpływa korzystnie na pracę układu oddechowego, krążeniowo-naczyniowego, kostnego oraz nerwowego. Ponadto często ma znacznie w procesie kształtowania charakteru i silnej woli.
Nic dziwnego, że szczególne znaczenie ma dla prawidłowego rozwoju u dzieci. Aktywność fizyczna dzieci w wieku przedszkolnym pełni cztery istotne funkcje:
- Stymulacyjną – która odpowiada za prawidłowy rozwój mięśni, ścięgien i wiązadeł, mineralizację i twardnienie kości, mobilizację układu krążeniowo-naczyniowego (co przyspiesza krążenie i bezpośrednio wzmacnia pracę serca), uaktywnienie układu oddechowego (ruch pozytywnie wpływa na dotlenienie organizmu) oraz przyspiesza rozwój układu nerwowego,
- Adaptacyjną – która przygotowuje organizm dziecka do zmieniających się warunków życia oraz uodparnia go na czynniki, takie jak wahania temperatury, zmiany ciśnienia czy wilgotności powietrza itp.,
- Kompensacyjną – która ma wpływ na zachowanie odpowiedniej równowagi rozwojowej u dzieci. Mianowicie dziecko w wieku przedszkolnym powinno zachowywać balans między czasem przeznaczonym na ruch a tym spożytkowanym na oglądanie telewizji czy gry komputerowe.
- Korekcyjną – która ma wpływ na korygowanie wad postawy u dzieci w okresie dorastania oraz zapobiega rozwojowi otyłości.
Dlaczego aktywność fizyczna u dzieci jest ważna?
Ruch ma istotne znaczenie dla prawidłowego rozwoju układów i narządów w ciele człowieka. Usprawnia wydajność organizmu oraz rozwija podstawowe funkcje życiowe, dzięki którym w przyszłości dorosły człowiek potrafi się przystosowywać do zmiennych warunków środowiskowych. Dodatkowo ma wpływ na poznawanie własnego ciała oraz jego możliwości. Dzieci aktywne fizycznie mają lepszą koordynację ruchową oraz bardziej wyostrzone zmysły. Ponadto, nie mają problemów z zasypianiem oraz rzadziej zapadają na choroby takie jak otyłość, niewydolność mięśniowa, cukrzyca czy nerwica. Aktywność fizyczna w dzieciństwie przekłada się również na prawidłową postawę ciała w dorosłym życiu.
Co więcej, oprócz istotnej roli w kształtowaniu postawy sport ma również znaczący wpływ na rozwój zdrowia psychicznego i społecznego. Dzieci uczą się samodyscypliny, współzawodnictwa oraz radzenia sobie z sukcesami lub porażkami. Zespołowe gry i zabawy pozwalają im na kontakt z rówieśnikami oraz wykształcają w nich umiejętność koegzystowania z innymi. Ponadto, przedszkolaki trenują swój charakter oraz rozładowują napięcie i stres. Wyzwalane podczas aktywności endorfiny poprawiają też ich samopoczucie oraz pozytywnie wpływają na równowagę emocjonalną. Ruch często wykorzystywany jest też w różnego rodzaju terapiach leczących m.in. zaburzenia w kontaktach społecznych.
Jak powinna wyglądać aktywność fizyczna u dzieci?
Na wzór powszechnie znanej piramidy żywienia Maslowa skonstruowano piramidę aktywności fizycznej dla dzieci w wieku przedszkolnym. Najniższy, a zarazem najważniejszy segment konstrukcji piramidy zajmuje codzienna aktywność związana z prostymi czynnościami ruchowymi takimi jak spacery, chodzenie po schodach zamiast korzystania z windy, zabawa na placu zabaw czy pokonywanie krótkich dystansów pieszo bez konieczności korzystania z samochodu, czy komunikacji miejskiej. Co drugi dzień z kolei dzieci powinny czerpać z nieco bardziej angażujących form ruchu takich jak np. gra w piłkę czy taniec, co stanowi wyższy stopień konstrukcji piramidy.
Trzecią kategorią aktywności jest ruch związany z uprawianiem sportu kilka razy w ciągu tygodnia. Przykładowo może to być np. jazda na rowerze, pływanie czy regularne uczęszczanie na zajęcia taneczno-gimnastyczne. Na szczycie piramidy znajdują się z kolei bierne formy spędzania wypoczynku, na które dzieci powinny poświęcać jak najmniej czasu. Do takich czynności kwalifikuje się oglądanie telewizji, granie na komputerze czy korzystanie z internetu. I choć oczywiście takie formy spędzania czasu również mają wpływ na rozwój dzieci, warto pamiętać o zachowaniu odpowiedniej równowagi. W końcu w zdrowym ciele zdrowy duch, a nic lepiej nie wpłynie na zdrowie niż codzienna aktywność fizyczna.